ขนมน้ำตาลปั้น จ.สมุทรปราการ

     ยามวันเวลาต่างๆผันผ่านพ้นไป คงมีบางครั้งที่เรานึกย้อนกลับไปถึงเรื่องราวของวันเก่าแล้วรู้สึกถวิลหาต้องการให้ห้วงวันเวลานั้นหวนคืนมาอีกครา ดังเช่นภาพความทรงจำเกี่ยวกับ “น้ำตาลปั้น” ขนมหวานโบราณสมัยก่อนเก่าที่นับวันจะพบเห็นและหาชิมลิ้มลองได้ยากขึ้นทุกที

     ผมยังคงพอจะจำได้ถึงความทรงจำที่ได้พบเห็นน้ำตาลปั้นเป็นครั้งแรกเมื่อยามเยาว์วัยสมัยเด็ก ตัวการ์ตูนสีสันสวยสดใสที่เสียบอยู่บนไม้ชวนให้นึกไปว่าสิ่งที่เห็นอยู่นั้น คือ ตุ๊กตางานฝีมือที่เจ้าของร้านค้าปั้นโชว์สดๆให้กับเด็กเล็กวัยใกล้เคียงกันซึ่งห้อมล้อมอยู่เป็นกลุ่มๆดู หนูน้อยที่รายรอบคะยั้นคะยอให้พ่อแม่ผู้ปกครองซื้อเจ้าตุ๊กตาเสียบไม้นั่นไปตัวแล้วตัวเล่า ตัวละ 3 บาทบ้าง ,5 บาทบ้างและบางตัวที่ดูท่าทางปั้นยากหน่อยก็อาจจะ 10 บ้าง แล้วแต่ทุนทรัพย์ที่ผู้ปกครองของแต่ละคนจะสนับสนุนความสุขเล็กๆน้อยๆให้แก่บุตรหลานของตน ผมได้มารู้ความจริงอีกครั้งยามเมื่อวัยวันล่วงเลยต่อมาว่าภาพความทรงจำที่เคยติดตรึงนั้นหาใช่เรื่องราวเกี่ยวกับของเล่นเสียบไม้ที่เคยนึกเคยเข้าใจไม่ หากแต่เป็นเรื่องราวของขนมหวานที่กำลังจะกลายเป็นตำนานซึ่งควรค่าแก่การเล่าขานสืบสานสู่รุ่นลูกหลานต่อๆไป

     น้ำตาลปั้น คือ ขนมหวานรูปลักษณ์สวยงามสีสันสดใส ทำมาจากน้ำตาลทรายเติมน้ำเคี่ยวผสมแบะแซจนข้นเหนียวแล้วนำมาใส่ภาชนะโลหะที่แบ่งเป็นช่องๆ เติมสีผสมอาหารลงไปช่องละสีแล้วคลุกเคล้าให้ได้สีตามต้องการ ภายใต้ช่องโลหะซึ่งมีน้ำตาลปั้นหลากสีซึ่งยังมิได้ขึ้นรูปอยู่นั้นมีไฟจากเตาคอยอุ่นให้ร้อนอยู่เสมอเพื่อไม่ให้น้ำตาลปั้นแข็งตัวจนนำมาขึ้นรูปไม่ได้ ขณะที่รอคอยลูกค้าอยู่ เหล่าพ่อค้าแม่ขายน้ำตาลปั้นก็จะเริ่มขึ้นรูปน้ำตาลปั้นไปเรื่อยๆซึ่งหากพ่อค้าแม่ค้าคนใดมีผีมือก็อาจจะขึ้นรูปและลงมือปั้นน้ำตาลปั้นบนไม้เสียบด้วยมือสดๆหากใครฝีมือด้อยลงมาสักหน่อยก็อาจจะใช้แบบพิมพ์สำเร็จรูปมากดๆน้ำตาลปั้นลงไปให้เป็นรูปต่างๆตามแบบพิมพ์ที่มีแล้วเป่าลมเพื่อให้น้ำตาลปั้นแข็งอยู่ตัวได้เร็วขึ้น เสร็จแล้วก็นำมาเสียบแสดงให้เหล่าว่าที่ลูกค้าเห็นถึงความสวยสดงดงามของน้ำตาลปั้นรูปร่างต่างๆไม่ว่าจะเป็น ดอกไม้ ,ผลไม้ ,สัตว์ ,ตัวการ์ตูนหรือแม้แต่คนในอิริยาบถต่างๆ(เช่น คนนั่งตกปลา เป็นต้น) หากลูกเด็กเล็กแดงถูกตาต้องใจน้ำตาลปั้นตัวไหนก็เลือกหยิบไปตามสบายใจชอบ ขอเพียงอย่าลืมจ่ายเงินถือเป็นอันใช้ได้

ขั้นตอนการทำน้ำตาลปั้นจนได้ออกมาเป็นตุ๊กตาสวยงามน่ารัก

     รสชาติของน้ำตาลปั้นจะออกหวานอ่อนๆไม่มีกลิ่นที่หอมหวนชวนกินอย่างอมยิ้มฝรั่งซึ่งจะหวานแหลมและมีกลิ่นหอมหลากหลายจากการใส่กลิ่นสังเคราะห์ต่างๆลงไป เมื่ออมน้ำตาลปั้นที่เพิ่งปั้นเสร็จใหม่จะรู้สึกอุ่นๆในปากเนื่องจากมีการคายความร้อนออกจากน้ำตาลปั้นที่กำลังแข็งตัว หากจะให้ชื่อน้ำตาลปั้นว่า “อมยิ้มร้อน”ก็คงไม่น่าเกลียดเท่าไหร่นัก คุณสมบัติที่น้ำตาลปั้นเหนือกว่าอมยิ้มฝรั่งอยู่บ้างในบางข้อนั้นน่าจะอยู่ที่น้ำตาลปั้นละลายช้ากว่าทำให้อมได้นานกว่าและใช้ความละเอียดอ่อนของฝีมือในการปั้นขึ้นรูปมากกว่า

     ทุกวันนี้เราไม่อาจพบเห็นแผงลอยขายน้ำตาลปั้นได้อย่างง่ายดายอีกต่อไปแล้ว ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะพ่อแม่ผู้ปกครองสมัยใหม่หลายรายซึ่งมีความรู้ความเข้าใจรายละเอียดเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพมากขึ้น ทำให้มีความกังวลถึงความสะอาดปลอดภัยในการที่จะซื้อขนมหวานจากน้ำตาลที่มีสีสันฉูดฉาดให้แก่บุตรหลานของตน(แม้แต่ตัวผมเองหากได้พบเจอแผงลอยขายน้ำตาลปั้นก็ยังเลือกที่จะซื้อน้ำตาลปั้นสีขาวซึ่งไม่ใส่สีผสมอาหารที่ดูฉูดฉาดบาดตาครับ) ณ จุดนี้เองได้ส่งผลถึงครอบครัวผู้ค้าน้ำตาลปั้นซึ่งรู้สึกว่ากำไรตอบแทนจากการขายน้ำตาลปั้นนั้นไม่คุ้มค่ากับแรงกาย แรงใจและระยะเวลาซึ่งสูญเสียไปในการประดิดประดอยเจ้าของหวานเสียบไม้อันจ้อยเหล่านี้ ทำให้ครอบครัวลูกหลานของช่างน้ำตาลปั้นต่างๆพากันปิดตัวเองลงไปเรื่อยๆอย่างน่าใจหาย               

     แม้ว่าในปัจจุบันจะยังคงมีกลุ่มคนซึ่งพยายามจะช่วยกันอนุรักษ์ขนมหวานน้ำตาลปั้นให้คงอยู่ต่อไป (เช่น ที่บึงฉวากเฉลิมพระเกียรติ จ.สุพรรณบุรี หรือ กลุ่มเล่นงิ้ว จ.สมุทรปราการ เป็นต้น) แต่อย่างไรเราก็คงต้องยอมรับว่า บางครั้งภาพวันคืนสมัยก่อนเก่าก็อาจไม่สามารถย้อนหวนคืนมาถึงเราจะถวิลหามันมากแค่ไหนก็ตาม อย่างน้อยผมและทีมงานท่องเที่ยวดอทคอม(www.Thongteaw.com)หวังว่ารูปภาพและบทความเกี่ยวกับน้ำตาลปั้นชิ้นนี้จะเป็นส่วนเล็กๆส่วนหนึ่งซึ่งคอยช่วยขับขานตำนานของขนมหวานน้ำตาลปั้นให้เป็นที่รู้จักของคนรุ่นลูกรุ่นหลานเพื่อสืบสานเรื่องราวต่อไป