อ่างศิลา ตลาดเก่าอ่างศิลา อ.เมือง จ.ชลบุรี

หมายเหตุ : เนื้อหาและรูปภาพในหัวข้อ "อ่างศิลา" นี้มีด้วยกันทั้งหมด 2 หน้า ท่านสามารถ click link ชื่อสถานที่ท่องเที่ยวทางด้านล่างของหน้า เพื่อชมข้อมูลและรูปภาพในหน้าต่าง ๆ ได้ตามความต้องการ



     เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เสด็จประพาสจังหวัดชลบุรี ได้ประทับแรมที่ “อ่างศิลา” ทรงมีพระราชหัตถเลขาลงวัน 9 มกราคม พ.ศ. 2419 พรรณนาถึงอ่างศิลาตอนหนึ่งว่า

     ..........เรียกชื่อว่า “อ่างศิลา” นั้นเพราะมีแผ่นดินสูงเป็นลูกเนิน มีศิลาก้อนใหญ่ๆ เป็นศิลาดาด และเป็นสระยาวรีอยู่ 2 แห่ง แห่งหนึ่งลึก 7 ศอก กว้าง 7 ศอก ยาว 7 วา อีกแห่งหนึ่งลึก 6 ศอก กว้าง 1 วา 2 ศอก ยาว 7 วา เป็นที่ขังน้ำฝน น้ำฝนไม่รั่วซึมไปได้ ท่านเจ้าพระยาทิพากรวงษ์มหาโกษาธิบดีเห็นว่าเป็นประโยชน์กับคนทั้งปวง จึงให้หลวงฤทธิ์ศักดิ์ชลเขตรปลัดเมืองชลบุรีเป็นนายงานก่อเสริมปากบ่อกั้นน้ำ มิให้น้ำที่โสโครกไหลกลับลงไปในบ่อได้ ราษฎร ชาวบ้าน และชาวเรือไปมาได้อาศัยใช้น้ำฝนในอ่างศิลานั้น บางปีฝนตกมาก ถ้าใช้น้ำแต่ลำพังชาวบ้านก็ได้ใช้น้ำทั้งสองแห่งและบ่ออื่นๆ บ้าง พอตลอดปีไปได้ บางปีฝนน้อย ราษฎรได้อาศัยใช้แต่เพียง 5 เดือน 6 เดือนก็พอหมดน้ำในอ่างศิลา แต่น้ำในบ่อแห่งอื่นๆ ที่ราษฎรขุดขังน้ำฝนไว้ใช้นั้นมีอยู่หลายแห่งหลายตำบล ถึงน้ำในอ่างศิลาสองตำบลนี้แห้งไปหมดแล้วราษฎรก็ใช้น้ำบ่อแห่งอื่นๆ ได้ จึงได้เรียกว่า “บ้านอ่างศิลา” มาจนทุกวันนี้..........

อ่างศิลา อ.เมือง จ.ชลบุรี

แหล่งผลิต - จำหน่ายหอยนางรมสดชื่อดังของประเทศไทย

     เรื่องราวในย่อหน้าดังกล่าวข้างต้นนี้ คือ ประวัติศาสตร์บางส่วนของ “อ่างศิลา” ซึ่งถูกจารึกไว้บนแผ่นป้ายโลหะให้ความรู้ภายในเขตพื้นที่ของ “พิพิธภัณฑ์เฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษามหาราช” ซึ่งตั้งอยู่ริมทะเล ต.อ่างศิลา อ.เมือง จ.ชลบุรี

มุมมองแบบกว้างไกลสุดสายตาของ "อ่าวอ่างศิลา"

     “อ่างศิลา” แหล่งผลิตครกหินเลื่องชื่อ และศูนย์กลางจำหน่ายหอยนางรมสดรสเลิศล้ำ

     “อ่างศิลา” เป็นหมู่บ้านชาวประมงริมทะเล เดิมเคยมีชื่อเสียงโด่งดังในฐานะของแหล่งผลิตครกหินและสกัดหินเป็นรูปร่างตามความต้องการของตลาด สมัยก่อนหินแกรนิตบริเวณอ่างศิลาเป็นหินคุณภาพดี แต่ปัจจุบันนี้หินแกรนิตดังกล่าวหมดไปจากอ่างศิลาแล้ว ถึงแม้ว่าเราจะยังสามารถเห็นร้านจำหน่ายครกหินเรียงรายอยู่สองฟากฝั่งถนนที่มุ่งหน้าไปสู่ตลาดอ่างศิลา หากแต่ครกหินส่วนใหญ่ก็ไม่ได้ถูกผลิตขึ้นจากฝีมือแรงงานของชาวบ้านในชุมชนอีกต่อไป เป็นเพียงครกหินซึ่งชาวบ้านรับจากโรงงานมาจำหน่ายอีกทอดหนึ่งเท่านั้น

.........................รูปปั้น กับ เสาหลัก.........................

เวลาเนิ่นนานผ่านไป.....หอยนางรมก็จับรวมตัวกันเป็นก้อนขนาดใหญ่

     วันเวลาที่ล่วงเลยผ่านไกลอาจทำให้วิถีชีวิตของชาวอ่างศิลาแปรเปลี่ยนไปจากในกาลก่อนบ้าง แต่ก็ยังคงมีผู้คนบางส่วนซึ่งรับสืบทอดสานต่อภูมิปัญญาอาชีพของบรรพบุรุษทำมาหาเลี้ยงตัวตามครรลองเก่าอยู่อย่างไม่เสื่อมคลาย และอีกหนึ่งอาชีพของชาวอ่างศิลาที่ทำให้ตำบลเล็กๆ ริมชายฝั่งทะเลตะวันออกแห่งนี้มีชื่อเสียงโด่งดังเป็นที่รู้จักกันไปทั่วประเทศมาจวบจนปัจจุบันก็คือ “การเลี้ยงหอยนางรม”

.........................วิถีแห่งชุมชน.........................

.........................เส้นทางของคนเลี้ยงหอย.........................

ร้านอาหารริมทะเลแห่งหนึ่งในย่าน "อ่างศิลา"

ขนมพื้นบ้าน.....อาหารท้องถิ่น มีให้กินจนอิ่มหนำ

.........................ณ ตลาดเก่าอ่างศิลา.........................

     “ตลาดเก่าอ่างศิลา” กับ “ตลาดใหม่” แตกต่างกันอย่างไร ?

     ปัจจุบันหากกล่าวถึง “ตลาดอ่างศิลา” ชาวชุมชนคนพื้นถิ่นมักจะหมายถึง “ตลาดใหม่” ซึ่งตั้งอยู่ติดกับ “สะพานปลาอ่างศิลา” บริเวณตลาดแห่งนี้มีพื้นที่จอดรถกลางแจ้งกว้างขวาง (แต่ในช่วงวันเสาร์ – อาทิตย์ หรือวันหยุดต่อเนื่องตามเทศกาลต่างๆ ก็อาจหาที่จอดรถได้ยากอยู่ดีครับ) มีร้านรวงต่างๆ ให้เลือกชมเลือกซื้อหาสินค้าอยู่มากมาย ไม่ว่าจะเป็นครกหิน อาหารทะเลแห้ง อาหารทะเลแปรรูป อาหารทะเลสด หรืออาหารทะเลปรุงสำเร็จ (อาหารทะเลปรุงสำเร็จส่วนใหญ่ ได้แก่ ปลาหมึกย่าง , ปูม้านึ่ง , ปลากะพงทอด , หอยหวานลวก , แมงกะพรุนลวก , ฯลฯ) พูดได้เลยว่ามา “ตลาดใหม่” ที่เดียวเลือกซื้อหาของดีในย่านอ่างศิลาได้เกือบครบถ้วน

...............ของสดขึ้นจากท่า พ่อค้าแม่ค้ารับมาขาย...............

"สะพานปลาอ่างศิลา" เส้นเลือดแห่งชีวิตของชุมชนคนทำประมง

     ช่วงระยะเวลาหนึ่งภายหลังจากที่ “ตลาดใหม่” เริ่มเปิดจำหน่ายสินค้า “ตลาดเก่าอ่างศิลา” ที่เคยคึกคักคลาคล่ำไปด้วยผู้คนก็มีอันต้องเงียบเหงาไป เนื่องจากขนาดของถนนบริเวณตลาดเก่าซึ่งเล็กและคับแคบประกอบกับการมีพื้นที่จอดรถน้อย ทำให้นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่หันไปเลือกซื้อสินค้าต่างๆ บริเวณตลาดใหม่ ร้านรวงสมัยคุณปู่คุณย่าคุณตาคุณยายภายในตลาดเก่าอ่างศิลาต้องปิดตัวลงร้านแล้วร้านเล่า จนกระทั่งทางเทศบาลตำบลอ่างศิลาได้เข้ามาจัดทำโครงการพัฒนาตลาดเก่าร่วมกับชาวชุมชนโดยใช้แนวคิดในการพัฒนา “ตลาดเก่าอ่างศิลา” ให้มีลักษณะคล้ายคลึงกับ “ตลาดโบราณ” จึงทำให้นักท่องเที่ยวส่วนหนึ่งเริ่มย้อนกลับมาที่ “ตลาดเก่าอ่างศิลา” แห่งนี้อีกครั้ง

อาหารทะเลแปรรูป อาหารทะเลแห้ง และ อาหารทะเลปรุงสำเร็จ

     สินค้าที่วางจำหน่ายอยู่ในย่านตลาดเก่าอ่างศิลานั้นจะมีลักษณะไม่ค่อยแตกต่างกับสินค้าซึ่งวางจำหน่ายอยู่ในบริเวณย่านตลาดใหม่ใกล้ๆ สะพานปลาสักเท่าไหร่นัก แต่ราคาสินค้าบางส่วนบางรายการในย่านตลาดเก่าจะถูกกว่า (เปรียบเทียบราคาสินค้าจากขนาด ชนิด และคุณภาพเดียวกัน) อีกทั้งยังสามารถต่อรองราคาได้ง่ายกว่า แถมอาหารท้องถิ่น ขนม หรือน้ำหวานโบราณบางชนิดก็สามารถหารับประทานได้เฉพาะในตลาดเก่าอ่างศิลาเท่านั้น.....อย่างไรก็ตาม.....เมื่อเปรียบเทียบกับตลาดใหม่แล้ว ตลาดเก่าอ่างศิลาก็ยังคงมีข้อด้อยอยู่บ้าง เช่น ตลาดเก่าอ่างศิลามีจำนวนร้านค้าให้เลือกน้อยกว่า อีกทั้งร้านส่วนใหญ่ยังเปิดจำหน่ายเฉพาะช่วงวันเสาร์ – อาทิตย์เท่านั้น ตลาดเก่าอ่างศิลามีอาหารทะเลสดจำหน่ายน้อยมาก เป็นต้น (ส่วนใหญ่จะมีหอยนางรมแกะสดจำหน่าย.....แต่ไม่ค่อยมีอาหารทะเลสดประเภทอื่นๆ ครับ)

..........ขายหอยแมลงภู่..........กุ้ง..........หมึกแห้ง..........แกะหอยนางรมสด..........

บรรยากาศในตลาดใหม่ใกล้ ๆ สะพานปลาอ่างศิลา

     หากนักท่องเที่ยวมีเวลาว่างมากพอและไม่ได้รีบเร่งเดินทางไปยังสถานที่อื่นๆ ก็สามารถใช้เวลาเดินเที่ยวทั้งตลาดใหม่และตลาดเก่าอ่างศิลาภายในวันเดียวกันได้ เนื่องจากตลาดทั้งสองแห่งนี้อยู่ห่างกันเพียงแค่ 200 – 300 เมตรเท่านั้น นอกจากนี้ก็อาจแวะไปสักการะ “ศาลเจ้าแม่หินเขา” และเยี่ยมชม “พิพิธภัณฑ์เฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษามหาราช” ซึ่งอยู่ติดกับตลาดเก่าอ่างศิลา แล้วจึงค่อยเดินไปดูป่าชายเลนอันเป็นแหล่งอาศัยของค้างคาวแม่ไก่ที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงกันกับตลาดเก่าด้วยก็ได้